બચપણ

ક્યાં ખોવાયું બચપણ મારું ક્યાંકથી શોધી કાઢો
મીઠા મીઠા સપનાઓની દુનિયા પાછી લાવો
મોટર બંગલા લઇલો મારા, લઇલો વૈભવ પાછો
પેન લખોટી ચાકના ટુકડા મુજને પાછા આપો

આસિમ

જીવનમાં આમ જો કે પ્રલોભન અનેક છે,
જળમાં કમળ જેમ વિકસવાની ટેક છે.

પાંપણ ઝુકી ગઈ છે એ શરણાગતિ નથી,
સૌંદર્યની હજૂરે પ્રણયનો વિવેક છે.

આંખો ભરીને બેઠી છે દરબાર દર્દનો,
દિલમાં કોઈની યાદનો રાજ્યાભીષેક છે.

આપો હ્રદયમાં સ્થાન તો ખોટું નથી કશું,
માણસ તરીકે ‘શૂન્ય’મજાનો છે નેક છે.

એ ઓર વાત છે કે નથી મોહ નામનો,
બાકી તમારો ‘શૂન્ય’ તો લાખોમાં એક છે.”

શૂન્ય પાલનપુરી

રહેવા દો દરવાજા ખુલ્લા હવે
છે આશા હજી એક જણ આવશે

સમયની તો સીમાઓ પૂરી થઈ
હવે જોઈએ કેવી ક્ષણ આવશે

અમસ્તા જ દરવાજો ખોલ્યો અમે
હતી ક્યાં ખબર કે મરણ આવશે

આદિલ મન્સૂરી

એમણે જવુ હતુ,જતા રહ્યા…

અમારે ખોવુ હતુ,અમે ખોઇ ચુક્યા…

ફર્ક તો ખાલી એટલોજ હતો કે…

એમણે જીંદગી નો એક પળ ખોયો

…અને અમે…

એક પળ માં આખી જીંદગી…!!!

કોઈ હસી ગયો અને કોઈ રડી ગયો
કોઈ પડી ગયો અને કોઈ ચડી ગયો
થૈ આંખ બન્ધ ઓઢ્યું કફન એટલે થયું
નાટક હતું મઝાનું ને પડદો પડી ગયો

-શેખાદમ આબુવાલા

બાકી મજામાં છું

વિંધી ગયું કંઈક આરપાર,બાકી મજામાં છું
રક્ત ના વહ્યું લગાર, બાકી મજામાં છું

જીવવાના સઘળાં કારણો ખુટી પડ્યા છે
તારા જ નામનો આધાર,બાકી મજામાં છું

આંસુને બહાર નિકળવા પર પાબંદી છે
અંદર વરસે અનરાધાર, બાકી મજામાં છું

હવે કાબુમાં રહેશે કાયદો અને વ્યવસ્થા !
અપેક્ષાઓને કરી તડીપાર,બાકી મજામાં છું

પ્રણવ ત્રિવેદી

તૂટ્યા પછી સાંધ્યું નથી…!

હકથી વધારે કઈં જ મેં માગ્યું નથી
મારા પછી, બીજું કશું તાગ્યું નથી

હા, એક-બે અપવાદ છે પણ એ પછી
કઈં જિંદગીના પોત પર ટાંક્યું નથી

શું થાત જો રહી જાત સઘળું યાદ તો ?
સારૂં થયું કે યાદ કઈં રાખ્યું નથી

સપનાં ય જોયાં છે, ગજું જોયા પછી
ફળ એટલે અતિરેકનું ચાખ્યું નથી

સહુની સમસ્યા આમ તો સરખી જ છે
ટાળી શકે, એ કોઈએ ટાળ્યું નથી !

પીવી પડે છે છાશ પણ ફૂંક્યા પછી
છે કોણ એ, જે દુધથી દાઝ્યું નથી ?

સંધાય તો પણ તડ નિશાની છોડશે
તેથી, કશું તૂટ્યા પછી સાંધ્યું નથી !

ડો.મહેશ રાવલ

દોસ્ત! હું ભૂંસાઉં છું

તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું,
હું કહું છું, દોસ્ત! હું ભૂંસાઉં છું.

તું ખરેખર ખૂબ અઘરો દાખલો,
જેટલી વેળા ગણું, ગુંચાઉં છું.

સ્વચ્છ ચોખ્ખી ભીંત કાળી થાય છે,
એક પડછાયો બની ફેલાઉં છું.

વૃક્ષને વળગી પડેલું પર્ણ છું,
ભોંય પર પટકાઉં ને ઢસડાઉં છું.

કોઈ છે 'ઇર્શાદ' કે જેને લીધે,
છૂટવા ઇચ્છું અને બંધાઉં છું.

ચીનુ મોદી

હું ક્યાં કહું છું કે મારામાં ઓગળી જાજે

બરફનો પહાડ થઈ મારા પર વહી જાજે,
હું ક્યાં કહું છું કે મારામાં ઓગળી જાજે.

જો મૌન થઈને તું મારા હ્રદયમાં રહી ન શકે,
તો આવ હોઠ સુધી … શબ્દ થઈ ઊડી જાજે.

હું શ્વાસ શ્વાસનું સામીપ્ય ઝંખતોય નથી,
હું ગૂંગળાઉં નહીં એ રીતે વહી જાજે.

તૂટું તૂટું થઈ રહી છે સંબંધની ભેખડ,
જવું જ હોય તો હમણાં જ નીકળી જાજે.

જવું જ હોય તો રોકી શકે છે કોણ તને?
હું તો અહીં જ હઈશ, આવ તો મળી જાજે

- જવાહર બક્ષી

દીકરી સૌની લાડકવાયી

મારી દિકરી ના બીજા જન્મદિને

નાની નાની વ્હાલી દિકરી

ફુલનો મહેંકતો બગીચો દિકરી

સુંદર ચહેરો નાજુક-ભોળી

બાળપણથી જ હોય નખરાળી

મટકી-મટકી નાચ બતાવતી

જીભ પર તો જાણે કોયલ બેસતી

બધા બાળકોમાં વ્હાલી દિકરી

બધાં પ્રત્યે હેત રાખતી દિકરી

પપ્પાનો તો જીવ છે દિકરી

માનો એક હાથ છે દિકરી

ઘરમાં સદા રોનક રાખતી દિકરી

સાસરે જતાં રડાવતી દિકરી

-પ્રદીપ બ્રહ્મભટ્ટ

પ્રીતની એકપક્ષી રમત થઇ ગઇ

પ્રીતની એકપક્ષી રમત થઇ ગઇ,
કેવી નાદાની સંજોગવત થઇ ગઇ.

હાર કે જીત જેવું કશું ના રહ્યું,
જિંદગી એક અમસ્તી શરત થઇ ગઇ.

નામ આવ્યું તમારું કે કિસ્સો ખતમ,
લાગણીઓ બધી એકમત થઇ ગઇ.

મારા દિલ પર વધુ ભાર એનો રહ્યો,
એમની જો કદી ‘હા’ તરત થઇ ગઇ.

જિંદગીએ હસીને કહ્યું મોત ને,
આપણી વચ્ચે કેવી રમત થઇ ગઇ.

સ્વપ્ન નો’તું - છતાં જઇને ભેટી પડ્યા,
‘સૈફ’થી ભૂલ કેવી સખત થઇ ગઇ.

-સૈફ પાલનપુરી

ઇશ્વર ને આવી લક્ઝરી નથી હોતી !

દુખી થવું તો અધિક્રુત હક છે મનુષ્યો નો,
ઇશ્વર ને આવી લક્ઝરી નથી હોતી !

દર્દ ભરી ક્ષણ શ્રેષ્ઠ્તમ હિસ્સો છે જીવન નો,
માત્ર સુખ થી લદાયેલા જીવનમાં એ ખુમારી નથી હોતી.

મજા હોય છે જેવી સંઘર્ષ ના સૂકા રોટલા માં ; પ્રભુ !
ધરી દેવાયેલા છપ્પન ભોગ માં એવી કરારી નથી હોતી .

માત્ર સુખ ની વાંછના ; નિશાની છે કાયરો ની,
બહાદુરો ને તો આવી બીમારી નથી હોતી !

દરરોજ માંગવુ ને મળી જાય ; એ સ્થિતિ જ મોત છે,
આવી પડેલુ જીવી લેવાની દશા , આટલી ગોઝારી નથી હોતી !

- ચિંતન પટેલ

એક ગઝલ લખુ

દીલ કરે છે એક ગઝલ લખુ,
આવી લખુ ? કે તેવી લખુ ?

ચિન્મય ની જેમ દુનિયાદારી લખુ,
કે ચંદ્રેશ ની જેમ દીલ ની વાત લખુ,

બધા જાણે તેમ ખુલ્લેઆમ લખુ,
કે ડરી- ડરી ને ઠરીઠામ લખુ,

દીલ ના દુઃખ ની વાત લખુ,
કે હસીખુશી ના પ્રાશ લખુ,

સમજી વિચારી ને આજ લખુ,
કે આડેધડ “બદનામ” લખુ,

કોઇકને તો પસંદ આવે તેવુ પ્રગાઢ લખુ,
કે બધા જ નકારે એવુ કાજ લખુ,

પાણી ના વમળ જેવુ ગોળાકાર લખુ,
કે ધારા જેવુ સીધુ આમ લખુ,

પ્રેમ ના ગયા એ ભૂતકાળ લખુ,
કે આવનારા નવા સંગાથ લખુ,

આવી લખુ ? કે તેવી લખુ ?
દીલ કરે છે એક ગઝલ લખુ.”

- જૈમિન મક્વાણા- “બદનામ”

અમૃત મળે તો શું કરું ? એમાં અસર નથી

જ્યાં છે એ નક્કી વાત કે કોઈ અમર નથી,
અમૃત મળે તો શું કરું ? એમાં અસર નથી.

ખામી તમારા રૂપમાં દેખાય છે હવે,
પહેલાં હતી જે, એવી અમારી નજર નથી.

ગઈકાલે શું થયું ભલા એનું તો ભાન ક્યાં?
આજે શું થઇ રહ્યું છે મને કંઈ ખબર નથી!

પાગલપણું આ પ્રેમનું હદથી વધી ગયું,
તે શેરીમાં ફરું છું કે જ્યાં તારું ઘર નથી.

આ છૂટવાની રીત કે મિત્રોએ કહી દીધું,
શું થઇ શકે કે જ્યાં તને તારી કદર નથી!

આવાગમન છે બંને જગતમાં સતત ‘મરીઝ’,
પૂરી જે થાય એવી જીવનની સફર નથી.

-મરીઝ

એક માણસ હારવાનો, વારતાનાં અંતમાં

એક માણસ હારવાનો, વારતાનાં અંતમાં,
હું દિલાસો આપવાનો, વારતાનાં અંતમાં.

સોળ આના સાવ સાચી વાત લઈને આવજો,
હું, પુરાવો માગવાનો વારતાનાં અંતમાં.

પાનખરની કેટલી થઈ છે અસર, એ શોધવા,
ડાળ લીલી કાપવાનો વારતાનાં અંતમાં.

હું તમારી જીતનો હિમાયતી છું એટલે,
સાથ કાયમ આપવાનો, વારતાના અંતમાં.

કોણ મારા શ્વાસનો હકદાર છે, એ જાણાવા,
રાત આખી જાગવાનો, વારતાનાં અંતમાં.

જિંદગીભર આપતાં આવ્યાં છો જાકારો ભલે,
હું તમારો લાગવાનો, વારતાના અંતમાં.

- દિનેશ કાનાણી ‘પાગલ’

પ્રિતમમાં અને પ્રભુમાં મેં તફાવત એટલો દીઠો
આની યાદ તકલીફ છે એ યાદ આવે છે તકલીફમાં
-

એ જ તો તકલીફ છે

સાંજના વાતાવરણની એ જ તો તકલીફ છે
બહુ વલોવે છે: સ્મરણની એ જ તો તકલીફ છે

ઝંખના જીવલેણ છે એ જાણીને પણ ઝંખીએ
જીવતાં પ્રત્યેક જણની એ જ તો તકલીફ છે

મૌન પાછળ લાગણી ઢાંકી ન શક્યું કોઈ પણ
સાવ પાંખા આવરણની એ જ તો તકલીફ છે

ના કદી વાંચી શક્યો હું તારી આંખોની લિપિ
હું અભણ છું, ને અભણની એ જ તો તકલીફ છે

બારણે જો દે ટકોરા તો હું ભેટીને મળું
મળતું બિલ્લિપગ, મરણની એ જ તો તકલીફ છે

- પ્રણવ પંડ્યા

રસ્તો કરી અલગ ભલે ચાલી ગયા તમે,
યાદ આવશે જો મારો સહારો તો શું થશે ?

-હિમાંશુ ભટ્ટ

ત્યારથી,મારી મને ઓળખ મળી
ફ્રેમ આખી,’ને અરીસે તડ મળી!

-મહેશ રાવલ

તારા મિલનમાં તારા વિરહની ગઝલ કહી
એ તારો ભ્રમ હતો કે હું તારો નથી રહ્યો.

-હરીન્દ્ર દવે

તેં મને બચપણ દીધું, ગઢપણ દીધું, દીધું મરણ;
તે ન દીધું જીવવાનું કોઈ કારણ, હદ કરી !

-રમેશ પારેખ

લજ્જત મળે તો એવી કે

લજ્જત મળે તો એવી કે આઠે પ્રહર મળે,
હર દર્દની છે માગણી, મારું જિગર મળે.

આંખોની જિદ કે અશ્રુ નિરાધાર થઈ જશે,
અશ્રુની જિદ કે તેમના પાલવમાં ઘર મળે.

મારી નજરને જોઈને દુનિયા ફરી ગઈ,
દુનિયા ફરી વળે જો તમારી નજર મળે.

ભટકી રહ્યો છું તેથી મહોબ્બતના રાહ પર,
પગથીઓ આવનારને આ પંથ પર મળે.

ઓછી નથી જીવનને કટુતા મળી છતાં,
હર ઝેર પચતું જાય છે જે પ્રેમ પર મળે.

અલ્લાહના કસમ કે એ રહેમત ગુનાહ છે,
રહેમત કદી ન લઉં જો ગુનાહો વગર મળે.

મંજિલ મળી જશે તો ન રહેશે કશું પછી,
મુજને સતત પ્રવાસ એ ઠોકર વગર મળે.

ઈચ્છાઓ કેટલી મને ઈચ્છા વગર મળી,
કોણે કહ્યું ‘અમીન’ ન માગ્યા વગર મળે.

-’અમીન’ આઝાદ

સમજી ગયાં હશે

થોડે સુધી જઈને અટકી ગયાં હશે,
મારો વિચાર નક્કી સમજી ગયાં હશે !

સપનામાં કંકુવરણી કંકોતરી પઢું,
મનમાં ને મનમાં એ પણ પરણી ગયાં હશે.

નહિતર ન હોય આવો માહોલ રણ મહીં,
હરણાંઓ નક્કી મૃગજળને પી ગયાં હશે

એકાન્તમાં એ રડતાં જોવા મળી શકે,
મહેફિલ ખુમારીથી જે ગજવી ગયાં હશે !

સૂરજને માત્ર જોઈ પરસેવે ન્હાય છે,
એ વાદળોને જોઈ, પલળી ગયાં હશે.

આ પથ્થરોમાં કૂંપળ કેવી રીતે ફૂટી ?
બાળકના હાથ એને અડકી ગયા હશે !

‘નિનાદ’ એમ મયખાને જાય ના કદી,
મિત્રો જ હાથ પકડીને લઈ ગયા હશે !


નિનાદ અધ્યારુ ‘નિનાદ’

એ મારો જ પડછાયો હતો

ડગલે પગલે ભવમાં હું જેનાથી ભરમાયો હતો,
કોને જઇ કહેવું કે એ મારો જ પડછાયો હતો ?

ભેદ અનહદનો મને ત્યારે જ સમજાયો હતો,
જે દિવસે હું કોઇની નજરોથી ઘેરાયો હતો.

નામ પર મારા કોઇ શરમાય એ એની કસૂર ?
હું વિના વાંકે જીવન આખું વગોવાયો હતો.

ખુદ ઉષા-સંધ્યા ન એનો દઇ શકી કોઇ જવાબ,
લોહીથી સૂરજનો પાલવ કેમ ખરડાયો હતો ?

તારી આંખોના ઇશારે મારી એકલતા ટળી,
ભરસભામાં હું નહિતર ખૂબ મૂંઝાયો હતો.

માફ કરજે થઇ શક્યું ના આપણું જગમાં મિલન,
ભીડ કૈં એવી હતી કે હું જ રઘવાયો હતો.

આ ગઝલ કેરી ઇમારત છે અડીખમ આજ પણ,
એના પાયે ‘શૂન્ય’ કેરો પ્રાણ પૂરાયો હતો.

શૂન્ય પાલનપુરી

તમને ટપાલમાં કાગળ નહીં,
ફૂલ મોકલવાનું મન થાય છે.
અને …. જ્યારે તમને ફૂલો મળશે
ત્યારે એ કરમાઇ ગયાં હશે -
અત્યારે
તમારા વિનાની
મારી સાંજની જેમ.

જગદીશ જોષી

પ્હેલા મૌનથી ઘેરે છે
ને પછી શબ્દથી વ્હેરે છે
આ માણસ કેમ રોજ
જુદા ચ્હેરાઓ પ્હેરે છે ?
-?કવિ

.

હોઇશ જો હું ફૂલ તો કરમાઇ જાવાનો
દીવો જો હું હોઇશ તો બુઝાઇ જાવાનો
સ્મૃતિ રૂપેય રહીશ તો સિક્કાની જેમ હું
અહીંયાથી ત્યાં પહોંચતા ખરચાઇ જાવાનો

-

આટલી નફરત ન કર

વાત જુદી છે તમોને હું ન સમજાયો હતો,
આટલી નફરત ન કર તારો જ પડછાયો હતો.

એક ખીલી ભીંતથી પડવા જ ટળવળતી હતી,
હુંય ફોટો-ફ્રેમ માફક ત્યાં જ ટીંગાયો હતો.

કોઈના માટે ઉતારો ના થયાનો રંજ છે,
એક પણ ડાળી વગરના વૃક્ષનો છાંયો હતો.

આંસુનાં દરિયા બધા આવી ગયા ભરતી મહીં,
એટલે હું રણ મહીં આખોય ભીંજાયો હતો.

દર્દના બે નામ ‘પાગલ’ એક, બીજું ‘પ્રેમ’ છે,
ખુદ ખુદા આ નામમાં વરસોથી અટવાયો હતો.

સાંજ જેવી સાંજ પણ લાવે ઉદાસી આંખમાં,
‘પ્રેમ’ આવી કોઇ સંધ્યામાં જ સચવાયો હતો.

- જિગર જોષી ‘પ્રેમ’